Από μηχανή «ανάπτυξης» η Υγεία έχει μετατραπεί σε εργαλείο δημοσιονομικής εξυγίανσης με τις δαπάνες διαρκώς να συρρικνώνονται: Την τριετία 2009 - 2011, το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 22,6 δισ. ευρώ (ή 9,8%), ενώ η Συνολική Δαπάνη Υγείας μειώθηκε κατά 4,4 δισ. ευρώ (ή 18,9%)!
Την ίδια στιγμή, τα νοικοκυριά πληρώνουν από την τσέπη τους την εξωνοσοκομειακή φροντίδα, που ανέρχεται σε 5 - 6 δισ. ευρώ. Από αυτά, η Κοινωνική Ασφάλιση, παρά την παρουσία του ΙΚΑ με τις δομές του, «σηκώνει» μόλις το 25% του συνολικού βάρους. Το μεγάλο μέρος της δαπάνης των νοικοκυριών είναι προς οδοντιατρεία, στα οποία κατευθύνονται περίπου 1,5 - 2 δισ. ευρώ ετησίως. Τα παραπάνω στοιχεία προκύπτουν από το Σύστημα Λογαριασμών Υγείας (ΣΛΥ) το οποίο αποτυπώνει και αναλύει τη δαπάνη υγείας στην Ελλάδα, και παρουσίασε πρόσφατα ο καθηγητής Λυκούργος Λιαρόπουλος. Πιο αναλυτικά:
1. Η Εξέλιξη της Δαπάνης Υγείας σε Σύγκριση με το ΑΕΠ (2003-2011)
Την περίοδο 2005 - 2009, όταν το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 38,1 δισ. ευρώ, τα 7,2 δισ. ευρώ (ή το 18,9%), ήταν η αύξηση στη δαπάνη υγείας. Από αυτά, τα 6,8 δισ. ευρώ ήταν η αύξηση στη δημόσια δαπάνη υγείας, δηλαδή 17,8% της συνολικής αύξησης του ΑΕΠ. Είναι ενδιαφέρον ότι, ως προς το ΑΕΠ, το 2011 γυρίσαμε 5 χρόνια πίσω στο 2006. Η δαπάνη υγείας (τόσο η συνολική, όσο και η δημόσια) αυξήθηκε με ταχύτερο ρυθμό από ότι το ΑΕΠ.
Στο χρονικό διάστημα 2005 και 2009 το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 19,7%, ενώ η Συνολική Δαπάνη Υγείας κατά 45% και η Δημόσια Δαπάνη Υγείας κατά 73%. Θα ήταν ενδιαφέρον να δούμε αν άλλος τομέας έχει δείξει παρόμοια συμπεριφορά.
Στο διάστημα 2009 - 2011, το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 22,6 δισ. ευρώ (ή 9,8%), ενώ η Συνολική Δαπάνη Υγείας ΣΔΥ μειώθηκε κατά 4,4 δισ. ευρώ (ή 18,9%).
Έτσι, από μηχανή «ανάπτυξης», η υγεία μεταβλήθηκε σε εργαλείο δημοσιονομικής εξυγίανσης. Αν η προηγούμενη διόγκωση οφείλονταν σε σπατάλη και διαφθορά, αυτή είναι καλή εξέλιξη. Αν όμως η μείωση της δαπάνης είναι «άρνηση υπηρεσίας» λόγω υποχρηματοδότησης, τα αποτελέσματα μπορεί να είναι αρνητικά για το επίπεδο της υγείας του ελληνικού λαού.
2. Η Εξέλιξη της Δαπάνης κατά Κατηγορία Υπηρεσιών Υγείας
Οι δύο κύριες κατηγορίες της δαπάνης υγείας είναι η ενδονοσοκομειακή και η φαρμακευτική με την πρώτη να υπερέχει σταθερά και με αυξητική τάση.
Μεταξύ του 2005 και του 2009, η διαφορά της ενδονοσοκομειακής δαπάνης από τη φαρμακευτική αυξήθηκε από 1 δισ. ευρώ σε περίπου 2 δισ. ευρώ, λόγω και της αύξησης ορισμένων ιατρικών μισθολογίων και κάποιων λειτουργικών δαπανών στα δημόσια νοσοκομεία.
Αντίθετα, η εξωνοσοκομειακή φροντίδα (στην οποία περικλείεται και η διαγνωστική ? εργαστηριακή) δείχνει σαφή υποχώρηση. Ενώ το 2005 υπερέχει σε σχέση με τη νοσοκομειακή κατά 600 εκατ. ευρώ, το 2009 υστερεί κατά 2 δισ. ευρώ.
3. Η κατανομή της Δημόσιας δαπάνης κατά είδος υπηρεσιών (ευρώ και % ΑΕΠ)
Μεταξύ 2005 και 2009, η δημόσια ενδονοσοκομειακή δαπάνη αυξήθηκε κατά 79% από 3,9 δισ. ευρώ σε 7 δισ. ευρώ, σε μόλις τέσσερα χρόνια.
Μεταξύ 2008 και 2009, η δημόσια ενδονοσοκομειακή δαπάνη αυξήθηκε κατά 900 εκατ. ευρώ. Η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη, αντίστοιχα αυξήθηκε από 3,6 δισ. ευρώ το 2006 σε 5,2 δισ. ευρώ το 2009, δηλαδή κατά 44%, προσθέτοντας 400 - 600 εκατ. ευρώ ετησίως.
Η πτώση και των δύο μεγεθών μετά το 2009 είναι εμφανής, ενώ προβληματίζει η πτώση της εξωνοσοκομειακής δαπάνης, κατά 500 εκατ. ευρώ από το 2009 έως το 2011.
Επίσης, σταθερά ανοδική είναι η πορεία της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης κατά 0,2% του ΑΕΠ κάθε έτος από το 2005 έως το 2009. Μετά το 2009 η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη μειώθηκε κατά 0,2% του ΑΕΠ, ενώ εντονότερη ήταν η μείωση και της δημόσιας ενδονοσοκομειακής κατά 0,5% του ΑΕΠ από το 2009 έως το 2011, ως αποτέλεσμα των δραστικών περικοπών που επιβλήθηκαν από την τρόικα και στις δύο κατηγορίες δαπάνης.
